Judith Hindermann has published her translation and commentary of Book 2 of the Correspondence: Sidonius Apollinaris’ Letters, Book 2: Text, Translation and Commentary, Edinburgh Studies in Later Latin Literature, Edinburgh: EUP.
There is a 30% launch discount (NEW30) for anyone purchasing.
This book issues from the SA xxi project (Sidonius Apollinaris for the 21st Century) and begins the ESLLL series (Edinburgh Studies in Later Latin Literature), edited by Gavin Kelly and Aaron Pelttari.
Ágnes T. Horváth has published her translation into Hungarian of the Letters: Caius Sollius Modestus Sidonius Apollinaris levelei, Szeged: JGYF Kiadó, 2022. Item in publisher’s catalogue here.
She provides the following explanation:
The volume consists of two parts. The first part contains the Hungarian translation of the letters and their explanation in footnotes. It is primarily a literary translation. The accompanying and detailed notes of commentary are not concerned with the Latin text, but rather with the content of the letters and the Hungarian wording. Mythological and other explanations in the commentary aim to help a general audience but also to facilitate further intertextual research. The translation and the notes are based on authoritative editions.
The second part of the volume contains some studies. The purpose of the author is to help Hungarian readers to get to know Sidonius better. The biographical section contains an overview of Sidonius’ life and a reconstruction of his family history. The biographical part includes secondary literature. The reconstruction of the history of his family starts with the analysis of his name and focuses on the investigation of the gens Sollia. It is based on published inscription material by means of which the author attempts to outline the rise of this gens (an article is forthcoming in English).
The final essay of the volume is the reception of Sidonius in Hungary. Sidonius was used as a generic example (speculum regis, personality sketch, panegyricus, propemptikon, epithalamium). Specific quotations of Sidonius can be traced back to the 15th century. Since the 19th century, his works have been used as historical sources, mainly due to his knowledge of the peoples of the Migration Period, especially the Huns and the city of Aquincum. Besides, the researchers of Hungarian prehistory (historians, archaeologists, phrenologists) also used his works. His descriptions and informations can be found in fiction as well, mainly in historical novels and in popular historical writings. The last subsection of the study is a brief summary of Hungarian research on Sidonius.
Appendices include a prosopography of Sidonius, the bibliography of the sources and secondary literature, and an index of names.
Out now the first complete translation into English of Sidonius’ poetry after Anderson’s, almost a century ago: Roger Green, Sidonius Apollinaris. Complete Poems, translated with introduction and commentary, Translated Texts for Historians 76, Liverpool: LUP, 2022.
Conchita Fernández López has published a new translation into Galician and Castilian, with Latin text, of the Pervigilium Veneris. She opts for a date of Summer 475/476 and the probability of Sidonius’ authorship:
Perviligum Veneris. Alborada de Venus. Vísperas de Amor. Texto y traducciones gallega y castellana de María Concepción Fernández López, Lugo: AXAC, 2020.
Item in catalogue Axac here.
Now announced by Liverpool University Press for publication on 1 November 2021:
Roger P.H. Green, Sidonius Apollinaris. Complete Poems, Translated Texts for Historians 76.
Sidonius Apollinaris was an inhabitant of southern Roman Gaul in the mid fifth century AD, when it was threatened by invasions from beyond the boundaries of the Roman Empire and by competing warlords. His many poetic works include three panegyrics to emperors at the beginnings of their reigns; these are carefully translated and annotated, and provided with comment and synopses. His multiple shorter poems, in a variety of metres, are translated into appropriate English and given separate introductions and notes of various kinds, historical and literary. There is an extensive and informative introduction to the whole work.
This book by Roger Green, a lifelong expert in Late Antiquity, gives a firsthand account of the political strife and manoeuvring of the times but also a vivid picture of the lives of his like-minded friends in an almost post-Roman episode of Rome’s existence. Sidonius was read widely in the Middle Ages, with a golden age in the twelfth and thirteenth centuries and also in the fifteenth century revival of Late Antique literature. Today his poetry will awaken new study and interest, without the archaism of many older translations and with a fresh and updated approach to many issues.
Patrizia Mascoli has put out the first Italian translation of Sidonius’ Correspondence: Sidonio Apollinare. Epistolario, Testi patristici, Rome: Città Nuova, 2021.
Here goes to the publisher’s catalogue
Sigrid Mratschek is to write the first German translation of Sidonius’ Poems (provisional title: Sidonius Apollinaris, Panegyrici und carmina , lateinisch – deutsch, Sammlung Tusculum: de Gruyter) with an introduction, notes, a research essay and a selected bibliography.
In the new Anthologie bilingue de la poésie latine in the Pléiade series, Sidonius is represented with two fragments of the Panegyric to Avitus (Carm. 7, lines 20-50 and 118-55), the famous quip on the Burgundians (Carm. 12), and the classic Envoi (Carm. 24), in a translation by René Martin.
In print: Fabrizio Oppedisano’s edition with translation and commentary of the Panegyric of Anthemius: In lode di Antemio: L’ultimo panegirico di Roma imperiale, Rome: L’Erma di Bretschneider.
See the catalogue
Aan Catullinus
Je wilt van mij een bruiloftslied als compliment
voor Venus, schutsvrouw van het esbatement.
Maar kán ik dichten tussen hanenkammen
en rauwe kreten van Teutoonse mannen?
Niet zelden moet ik zelfs met een gekweld gezicht
aanprijzen wat een vadsige Bourgondiër dicht,
die zure boter in zijn haren smeert als gel.
Dit is de nekslag voor mijn dichtkunst, weet dat wel.
Sinds mijn Thalia op de vlucht gedreven is
en hier de lucht van grof kabaal vergeven is,
Verfoeit zij de zesvoetige alexandrijn
omdat die zevenvoeters heer en meester zijn.
Jouw ogen en jouw oren zijn gezegend, heus
Maar bovenal gezegend, vind ik, is je neus.
Voor jou geen stank van rotte ui met look
die ik vanmorgen uit tien volle penzen rook.
En al die reuzen komen niet voor dag en dauw
Als was je hun opa of hun boezemvriend bij jou.
Het zijn er meer dan koningin Arete
Zou kunnen vragen om bij haar te komen eten.
Dit lied is uit; mijn Muze liet zich even gaan
In Catullijnse maat, maar haalt de teugels aan.
Genoeg gespot. Straks word ik er nog van beticht
Dat ik bij voorkeur in stinkjamben dicht.
Ad V.C. Catullinum
Waarom vraag jij dat ik voor jou
-gesteld dat ik dat kunnen zou-
een bruiloftsdichtwerk componeer,
terwijl ik hier bij harig tuig
de Duitse tatertaal trotseer
en gulzige Bourgondiërs
niet zonder moeite keer op keer
met uitgestreken streng gezicht
om een gedicht complimenteer,
zo’n man die gore boter in
zijn lange vette haren smeert?
Kijk, wil jij dat ik jou vertel
wat fijne dichtkunst ruïneert?
Wel, door dit bars barbaars gebral
is mijn Thalia gechoqueerd:
ze legde zelfs haar schrijfstift weg
en kijkt nu op zesvoeters neer,
sinds zij haar nieuwe meesters zag
van zeven voeten lang en meer.
Ik wil je dus graag zeggen dat
jouw ogen best gezegend zijn,
jouw neus en ja, jouw oren ook,
want jij moet niet vanaf ’t ontbijt
de stank van rotte ui en look
trotseren die tien gangen lang
door hen op jou wordt uitgeboerd.
Jij wordt ook door dat reuzenvolk
niet opgeëist bij schemering
alsof jij zelf hun opa was,
ofwel de eega van hun min.
Ze stormen ook niet af op jou,
zo talrijk en gigantisch groot
dat zelfs geen grote keuken van
Alcinoüs voldoende bood.
Maar kijk, mijn muze stopt hier al
en houdt haar teugels stevig vast
want straks denkt iemand nog dat dit
slechts schalkse grapjes zijn en vast
-wat hendecasyllaben lang-
opnieuw maar een satire was.
Aan Zijne Excellentie Catullinus
Hoe wil je dat ik hier op volle kracht
klassiek-Romeinse kleinkunst op papier krijg?
Ik zit hier tussen hordes behaarde barbaren
Germaans geouwehoer uit te houden,
en met zichtbaar slecht humeur de deuntjes
goed te keuren van een snackbar-Belg
die bedorven boter gebruikt als haargel.
Wil je weten wat mijn werk kapot maakt?
De muze, opgaand in een primitief
gepingel, is verzen van zes voeten zat
zodra ze klanten van drie meter ziet.
Gezegend zijn je ogen en je oren,
en vooral je neus, dat die niet ‘s ochtends
vroeg gewekt wordt door de walm van ui
en knoflook in een meurend gangenmenu.
Ook wordt er niet, alsof je de oppas of opa
bent, nog voor de zon op komt aan je kop
gezeurd door dit soort reuzen – hun is zelfs
de koelkast van Alcinoös te klein.
Mijn muze houdt zich koest en maakt in korte
versjes, vijf-voeters, een grap, zodat ze
hiermee niemand op zijn tenen trapt.
