Bibliography before 1900

1474

Ketelaer, Nicolaes, and Geraert van Liempt, editio princeps, Utrecht, not after 1474.
| further on this site Editions

1498

Pio, Giovanni Battista, Sidonii Apollinaris Poema Aureum eiusdemque Epistole, edition with commentary, Milan, 1498; 2nd and 3rd editions: Basel 1542 and Basel 1597.
| further on this site Editions

1552

Vinet, Élie, Caii Sollii Apollinaris Sidonii, Arvernorum episcopi, opera castigata et restituta, Lyon, 1552.
| further on this site Editions

1564-1610 (?)

Borromeo, Cardinal Federico (1564-1631), Paper manuscript, ff. 37r-38v ‘Excerpta. De tabulis, de opisthographis, de adversariis’
| Ambrosiana, Milan, G 310(16) inf. | info: Contains fragments from Sidonius, among others

1588

Baronius, Cesare, Annales ecclesiastici a Christo nato ad annum 1198, 12 vols, Antwerp, 1588-1607.
| Vol. 8 (449-499 A.D.), rev. ed. 1740, online Archive.org

1589

Robin du Faut, Pascal, ‘Epistre de Gay Sovley Apolinaire, Evesque de Clermont en Auuergne’, Clermont, 1589.
| A translation of Ep. 2.2. Published together with the Discours mémorable by Jean Villevault, and dedicated to him. Copy in BNF 8-LA3-1. Reprinted in Varia 1897-1902 from L’Auvergne historique, littéraire et artistique, Riom: Jouvet, 1903 (see Gallica). See also on this site: Translations, section French.

1598

Savaron, Jean, Caii Sollii Apollinaris Sidonii Arvernorum episcopi opera, Paris, 1598; 2nd ed. … Jo. Savaro … multo quam antea castigatius recognovit et librum commentarium adjecit …, with commentary, 1599; 3rd ed. … editio multis partibus auctior et emendatior …, enlarged with corrections, 1609.
| further on this site Editions

von der Woweren, Johann, C. Sollii Sidonii Apollinaris Arvernonum episcopi opera ex veteribus libris aucta et emendata, edition with annotations by Pieter Colve, Paris, 1598; 2nd ed. 1617 revised by Gerhard Elmenhorst, Hanau.
| further on this site Editions

1614

Sirmond, Jacques, Caii Sollii Apollinaris Sidonii Arvernorum episcopi opera, Paris, 1614; revised 2nd ed. 1652 (= Migne PL 58, 1846; repr. 1862).
| further on this site Editions

1617

Elmenhorst, Gerhard, Caii Sollii Apollinaris Sidonii Arvernorum episcopi opera, ex postrema recognitione Ioannis Wouverii … edidit, ex Vet. Cod. textum emendavit, Hanover, 1617.
| further on this site Editions

1629

Sirmond, Jacques, Concilia antiqua Galliae, 3 vols, Paris, 1629.
| Vol. 1 314-751 A.D. online Bayerische Staatsbibliothek

1656

Sainte-Marthe (Sammarthanus), Scévole (Gaucher) and Louis de, Gallia Christiana, 4 vols, Paris, 1656; 2nd revised edition by Denys de Sainte-Marthe and the Benedictines of Saint-Maur, 16 vols, 1715-1865.

1685

Mabillon, Jean, De liturgia Gallicana libri III, Paris, 1685 (= PL 72, cols 99 ff.).

1693

Le Nain de Tillemont, Louis-Sébastien, Mémoires pour servir à l’histoire ecclésiastique des six premiers siècles, 16 vols, Paris, 1693-1720 (2nd revised edition starting in 1701).
| internet Hathitrust

1739

Cuperus, Guilielmus, ‘Sidonius Apollinaris ep. Arvernis in Gallia’, in: Joannes Pinius and Guilielmus Cuperus, Acta Sanctorum, vol. 37, Aug. IV, Dies XXIII, Antwerp, 1739, 597-624.
| internet Google Books

1774

Galland, André, edition in Bibliotheca Patrum, vol. 10, 463 ff., Venice, 1774.
| further on this site Editions

1776

Gibbon, Edward, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, 6 vols, London, 1776-1789.

1787

Billardon de Sauvigny, Edme, Lettres de Caius Sidonius Apollinaris, translation, Paris, 1787, followed by Œuvres de Sidonius Apollinaris, évêque de Clermont, 2 vols. including the poetry, Paris, 1792.
| see also on this site Translations

1797

Guilmot, on Vicus Helena, Magasin encyclopédique 15 (1797) 162-75.

1814

Leopardi, Giacomo, ‘Observationes in C. Sollii Apollinaris epistolam [Ep. 1.1]’, in: Commentarii de vita et scriptis rhetorum quorumdam, 1814 [autograph], published in Giuseppe Cugnoni, Opere inedite di Giacomo Leopardi, Halle, 1878, vol. 1, 141-43, 163-67
| Archive.org

1825

Péricaud, Antoine, in Archives historiques et statistiques du Département du Rhône 2 (1825) 169-90.
| Google Books | info: Contains interesting notes on biographies of Sidonius, on editions of his work, and on Billardon de Sauvigny’s translation (‘C’est moins une version qu’une perversion’, p. 187 n. 1); it includes French adaptations of Carm. 19 and 37 (in Ep. 9.13.5) by Édouard Servan de Sugny

1836

Grégoire, Jean-François, and François-Zénon Collombet, Œuvres de C. Sollius Apollinaris Sidonius, 3 vols., text, translation and commentary, Lyon and Paris, 1836.
| further on this site Editions

1839

Ampère, Jean-Jacques, ‘Sidoine Apollinaire’, Revue des Deux Mondes 18 (1839) 666-89.
| Wikisource

Breghot du Lut, Charles, and Antoine Péricaud, in Biographie lyonnaise: Catalogue des Lyonnais dignes de mémoire, Paris and Lyon, 1839.

1840

Germain, Alexandre, Essai littéraire et historique sur Apollinaris Sidonius, Montpellier, 1840 [thèse lettres Paris 1839].

1844

Delzons, Baron de, ‘Histoire du hault pays d’Alvergne. L’Alvernie du temps de Sidoine Apollinaire’, Tablettes historiques de l’Auvergne 5 (1844) 1-74, 185-264.

1846

Fertig, Michael, Cajus Sollius Apollinaris Sidonius und seine Zeit, nach seinen Werken dargestellt, Einladungsschrift zu den Schlussfeierlichkeiten des Studienjahres 1844-45 [resp. 1845-46] am Königlichen Gymnasium zu Münnerstadt, 2 parts, Würzburg, 1845-1846 (included in Jahresbericht 1847-48 über das Königliche Lyceum, Gymnasium und die Lateinische Schule zu Passau).

1847

Migne, Jacques-Paul (ed.), Sanctorum Hilari … Sidonii Apollinaris … scripta quae supersunt universa, Paris, 1847.
| further on this site Editions

1850

Péricaud, Antoine, Notice sur Sidoine Apollinaire, Lyon: Barret, 1850 (?).

1855

Ешевский, С.В., К.С. Аполлинарий Сидоний: Эпизод из литературной и политической истории Галлии V века // Собрание сочинений, часть третья, М.: Тип-я Грачева и Ко, 1870, 1-342 [Stepan Vasilyevich Yeshevsky, C.S. Apollinaris Sidonius: An Episod from the Literary and Political History of Fifth-Century Gaul, in Collected Works, vol. 3, Moscow: Grachov & Co., 1870, 1- 342]. The original was published in Moscow, 1855.

1857

Thierry, Amédée, ‘Les derniers temps de l’Empire d’Occident’: 1 ‘Sidoine Apollinaire – Un préfet du prétoire des Gaules’; 2 ‘Genséric, Ricimer et Anthémius’; 3 ‘Un poète-évêque et une élection épiscopale au Ve siècle’, Revue des Deux Mondes, 2e période, tome 9 (1857) 721-55; tome 10 (1857) 316-44; tome 11 (1857) 30-51 (repr. in Récits de l’histoire romaine au Ve siècle, Paris: Didier et Cie, 1860).
| Wikisource

1861

Ceiller, R., ‘Saint Sidoine Apollinaire, évêque de Clermont en Auvergne’, HGASE 10 (1861) 379-99.

1864

Kaufmann, Georg, Die Werke des Cajus Sollius Apollinaris Sidonius als eine Quelle fur die Geschichte seiner Zeit, thesis, Göttingen, 1864.
| Archive.org

1865

Francs, Louis-Benjamin des, Sidoine Apollinaire. Études sur la civilisation dans les Gaules du Ve siècle après J.-C., Chambéry, 1865.

Kaufmann, G., in W. Vischer (ed.), Neues Schweizerisches Museum, 1865, 1-28.

1866

Chaix [de Lavarène], Louis-Antoine [C.], Saint Sidoine Apollinaire et son siècle, 2 vols, Clemont-Ferrand: Thibaud, 1866.

1868

Kaufmann, W., in Goettinger gelehrte Anzeigen, 1868, 1001-20.

Lagier, Jean-Marc, ‘Sidoine Apollinaire, un patricien romain, un évêque au Ve siècle’, Conférence lue à la Faculté des Lettres de Clermont, extrait de la Revue de Paris du 1er août 1868, Saint-Germain: Toinon, 1868.
| Gallica and reprint Hachette BnF

1870

de Beaulincourt, on Vicus Helena, Bulletin de la Société des antiquaires de Morinie 4 (1870) 380-95.

Chaix [de Lavarène], Louis-Antoine [C.], Un mot sur Sidoine Apollinaire, Clermont-Ferrand: Thibaud, 1870.
| Gallica and reprint Hachette BnF

Kretschmann, Heinrich, ‘De latinitate G. Solli Apollinaris Sidoni’, part 1 and 2, Jahresbericht über das städtische Gymnasium zu Memel, Memel, 1870, 3-17, and 1872, 3-101.
| Hathitrust

1872

Garbett, E.L., ‘The Volcanoes of Central France’, Nature 6 (1872) 80-81.
| access journal

Green, W.J., ‘The Volcanoes of Central France’, Nature 6 (1872) 43.
| access journal

1873

‘Clermont-Ferrand’, in: Pius B. Gans (ed.), Series episcoporum catholicae ecclesiae, quotquot innotuerunt a beato Petro apostolo, Regensburg: Manz, 1873, 537.
| online

1876

Baret, Eugène, ‘Sidoine Apollinaire et la société gallo-romaine’, Revue de France 20 (1876) 889-951.

Jeep, Ludwig, ‘De Sidonio Claudiani imitatore’, in: L. Jeep, Claudii Claudiani carmina, 2 vols, Leipzig: Teubner, 1876-79.

1877

Mohr, Paul, ‘In Apollinaris Sidonii epistulas et carmina observationes criticae, exegeticae, metricae’, in Programm Sondershausen Gymnasium, 1877.

1878

Baret, Eugène, C. Soll. Apollinaris Sidonii opera. Œuvres de Sidoine Apollinaire, texte latin, publiées pour la première fois dans l’ordre chronologique … contenant une étude sur Sidoine Apollinaire, Paris, 1878 (edition with translation in Collection Nisard, Paris, 1887).
| further on this site Editions | info: Contemporary reviews by É. Châtelain in Revue critique 16 (1879) 298-304 and by Wilkins in Academy 362, 327-28

Eyssenhardt, F., Zu Apollinaris Sidonius, Berlin, 1878.

Purgold, Karl, Archäologische Bemerkungen zu Claudian und Sidonius, Gotha, 1878.
| Archive.org | review: LZB (1879) col. 53 [A. R.]

1879

Châtelain, Émile, ‘Observations sur le texte de Sidoine Apollinaire’ [Carm. 9.226 and 11.56], Revue de philologie, de littérature et d’histoire anciennes NS 3 (1879) 154-60.

1880

Châtelain, Émile, ‘Sidoine Apollinaire, Carm. 2, 366-67’, Revue de philologie, de littérature et d’histoire anciennes NS 4 (1880) 120.

1881

Bitschofsky, Rudolf, De C. Sollii Apollinaris Sidonii studiis Statianis, Vienna, 1881.
| reviews: Cultura 1 (1882) 257-58 [B.]; DLZ 3 (1882) col. 127 Voigt E.; PhR 2 (1882) cols 108-11 Mohr P.

Büdinger, Max, ‘Apollinaris Sidonius als Politiker: Eine universalhistorische Studie’, in: Sitzungsberichte phil.-hist. Classe kaiserl. Acad. Wiss. 97, Vienna, 1881, 915-54.

Kulla, Maximilian, Quaestiones Statianae, thesis, Breslau, 1881, 28-36.
| Archive.org

Mohr, Paul, ‘Zu den Gedichten des Apollinaris Sidonius’, in Programm Laubach i.H. Gymnasium, Frankfurt/M., 1881.
| Hathi Trust

1882

Gustafsson, Fridolf V., De Apollinari Sidonio emendando, Helsinki, 1882.

Sandret, L., ‘Sidoine Apollinaire historien’, RQH 32 (1882) 210-24.

1883

Cantarelli, L., ‘L’imperatore Maioriano. Saggio critico’, ASR 6 (1883), 261-301.

1885

Ellis, Robinson, ‘Glossae in Apollinarem Sidonium ex codice Digbeiano 172’, Anecdota Oxoniensia, Classical Series 1/5 (1885) 27-62.

Esmein, J.H.E. (Adhémar), Sur quelques lettres de Sidoine Apollinaire, Paris: Thorin, 1885 (Revue générale du droit).

Geisler, Eugen, De Apollinaris Sidonii studiis. Dissertatio inauguralis philologica, Bratislava, 1885.

Mommsen, Theodor, ‘Rede zum Geburtstag des Kaisers: Apollinaris Sidonius und seine Zeit’, Sitzungsberichte KPAW, 1885, in Reden und Aufsätze, Berlin, 1905, 132-43.
| read | see also on this site Reception > Germany

1886

Engelbrecht, August, ‘Untersuchungen über die Sprache des Claudianus Mamertus’, Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Philosophisch-historische Klasse, Bd. 110, Abh. 9, 423-542, Vienna, 1886 (also Vienna: Gerold & Co., 1885).
| the latter Archive.org

Mohr, Paul, ‘Zu Apollinaris Sidonius’, in Schulprogramm Ostern 1886 Gymnasium und Realschule Bremerhaven, 3-18.
| Archive.org

1887

Baret, Eugène, Ausone, Sidoine Apollinaire, Fortunat, Collections Nisard, Paris, 1887.
| see also on this site Editions

Cuissard, Ch., ‘Un ouvrage attribué à Sidoine Apollinaire [la plus ancienne Vie de Saint Aignan, évêque d’Orléans]’, Bulletin historique et scientifique de l’Auvergne, 1887, 43-44.
| Archives départementales du Cantal, A BIB 148

Lütjohann, Christian, Gai Sollii Apollinaris Sidonii epistulae et carmina, MGH AA 8, Berlin, 1887.
| further on this site Editions | Among the appendices: Eugen Geisler, ‘Loci similes’, pp. 351-416, and an ‘Index verborum et locutionum’ by Eduard Grupe, pp. 448-84.

Untitled and unsigned article in the section ‘Notes et documents concernant l’histoire d’Auvergne’ incorporating Abbot Cortigier, ‘Remarques faites au lieu et paroisse d’Aidac, ce 7 juillet 1783, au sujet de l’emplacement de la maison de campagne de saint Sidoine-Apollinaire, nommée Avitacus’, Bulletin historique et scientifique de l’Auvergne 7 (1887) 125-29.
| Gallica

1888

Duval-Arnould, Louis, Études d’histoire du droit romain au Ve siècle d’après les lettres et les poèmes de Sidoine Apollinaire, Paris, 1888.

Grupe, Eduard, ‘Zur Syntax des Apollinaris Sidonius’, in 17. Jahresbericht des Progymnasiums zu Pfalzburg, 1888, 3-10.

Manitius, Max, ‘Zu Ausonius und Apollinaris Sidonius’, Jahrb. class. Philol. 137 (1888) 79-96.

Müller, Maximilian, De Apollinaris Sidonii latinitate observationes ad etymologiam, syntaxin, vocabulorum apparatum spectantes, Halle, 1888.

1889

Bosse, Louis, Géographie locale à l’occasion du Propempticon ad Libellum de St Sidoine Apollinaire: Lozère, Mende, 1889.
| reprint Hachette BnF.

Manitius, Max, Beiträge zur Geschichte frühchristlicher Dichter im Mittelalter [vol. 1], Sitzungsberichte der KAW 117, Vienna: Tempsky, 1889.
| Archive | info: Sidonius’ reception in the Middle Ages on pp. 39-40

1890

Crégut, G.-Régis, ‘Avitacum. Essai de critique sur l’emplacement de la villa de Sidoine Apollinaire’, Mémoires de l’Académie des sciences, belles-lettres et arts de Clermont-Ferrand, ser. 2, vol. 3, Clermont-Ferrand: Bellet et fils, 1890.
| e-book 2016 in Collection XIX (BnF)

Engelbrecht, August, ‘Beiträge zur Kritik und Erklärung der Briefe von Apollinaris Sidonius, Faustus und Ruricius’, Zeitschrift für die österreichischen Gymnasien, Vienna, 1890, 481-97; 677-99 (also Separatabdruck Selbstverlag, Vienna, 1890).
| the latter Archive.org

Manitius, Max, Beiträge zur Geschichte frühchristlicher Dichter im Mittelalter [vol. 2], Sitzungsberichte der KAW 121, Vienna: Tempsky, 1890.
| Archive | info: Sidonius’ reception in the Middle Ages on p. 25

Reinach, Salomon, ‘Sur un passage de Sidoine Apollinaire: Les prétendus volcans de la France centrale au Ve siècle’, RArch 16 (1890) 76-81.

1892

Grupe, Eduard, ‘Zur Sprache des Apollinaris Sidonius’, supplement of Programm Gymnasium Zabern, 1891/2, Saverne, 1892.

Hodgkin, Thomas, Italy and her Invaders, vol. 2, book 3, ch. ‘The Letters and Poems of Apollinaris Sidonius’, 2nd ed., Oxford, 1892, 297-373.
| Archive.org | see also on this site Translations

1893

Crégut, G.-Régis, ‘Le Cénobite Abraham: les paroisses de Saint-Cyrgues-Fongiève et de Saint-Eutrope’, Mémoires de l’Académie des sciences, belles-lettres et arts de Clermont-Ferrand, ser. 2, vol. 6, Clermont-Ferrand: Bellet et fils, 1893.

1895

Dumas-Damon, ‘Sauteyras ou la vraie situation d’Avitacum d’après les témoignages de Sidoine Apollinaire’, Revue d’Auvergne 12 (1895) 287-308, 321- 63.

Mohr, Paul, Caius Sollius Apollinaris Sidonius, Leipzig: Teubner, 1895.
| further on this site Editions

Philippe, Jean, ‘Lucrèce dans la théologie chrétienne du IIIe au XIIIe siècle et spécialement dans les écoles carolingiennes’, Revue de l’Histoire des Religions 32 (1895) 284-302.

1896

Philippe, Jean, ‘Lucrèce dans la théologie chrétienne du IIIe au XIIIe siècle’, Revue de l’Histoire des Religions 33 (1896) 19–36, 125–162.

1898

Engelbrecht, August, ‘Beiträge zum lateinischen Lexikon aus Sidonius’, WS 20 (1898) 293-308.

Norden, Eduard, Die antike Kunstprosa vom VI. Jahrhundert v.Chr. bis in die Zeit der Renaissance, 2 vols, Leipzig, 1898 (2nd/3rd ed. 1909/15 repr. Darmstadt, 1958).

1899

Dill, Samuel, Roman Society in the Last Century of the Western Empire, 2nd rev. ed., London, 1899 (reprint New York, 1958).

St. John Mildmay, A.N., ‘Five Difficult Passages in Apollinaris Sidonius (Ob. 488)’, CR 13 (1899) 434-36.
| info: Ep. 2.2.2 municipis Amerini; 5.3 Atticas leges; 6.8 mercatoris; 9.1 totius studii; 9.14 recreaturi

Weyman, Carl, ‘Analecta V: Sidonius Apollinaris und die Miracula Sanctae Fidis’, Historisches Jahrbuch 20 (1899) 55-71.
| read